Biesy wakacyjne

Eks­per­ci biją na alarm: do koń­ca waka­cji pozo­stał już tyl­ko mie­siąc! Aku­rat – dla mnie są to pra­wie dwa mie­sią­ce, he he he he. Lubię takie peł­ne pato­su zwro­ty à la „Fak­ty” albo „Piotr Kraś­ko na żywo z wnę­trza wulkanu…”

Wróć­my jed­nak do waka­cji. Trze­ba przy­znać, że dłu­go­ter­mi­no­wa pro­gno­za pogo­dy na razie się speł­nia: to zna­czy w lip­cu mia­ło lać – no i leje. Ponoć w sierp­niu ma być upal­nie; zoba­czy­my… Na szczę­ście ja na razie sie­dzę w domu i kon­tem­plu­ję Dr Hau­sa oraz Ally McBe­al, więc deszcz mi nie straszny.

Czy­tam sobie rów­nież książ­ki. Ostat­nio prze­czy­ta­łem „Bie­sy” Fio­do­ra Dosto­jew­sie­go. Nie spo­sób nie oprzeć się i nie zamie­ścić kil­ku cytacików.

Sto­su­nek do religii

(…) War­wa­ro Pie­trow­no, w tym sen­sie, że im gorzej, tym lepiej. To jak w reli­gii: im gorzej się żyje czło­wie­ko­wi, albo im bied­niej­szy i bar­dziej zahu­ka­ny jest lud, tym upar­ciej myśli o nagro­dzie w raju, a jeże­li przy tym jesz­cze uwi­ja się sto tysię­cy kapła­nów, pod­nie­ca­ją­cych tę mrzon­kę i spe­ku­lu­ją­cych na niej, to… rozu­miem panią, War­wa­ro Pie­trow­no, może pani być pewna.

Talent bez­ta­len­cia

(…) zawsze dużo mówię, to zna­czy dużo słów, i śpie­szę się, więc nigdy nic mi nie wycho­dzi. A dla­cze­go dużo mówię i nic mi nie wycho­dzi? Bo nie umiem mówić. Ci, któ­rzy umie­ją dobrze mówić, mówią krót­ko. Więc to wła­śnie jest moje bez­ta­len­cie – praw­da? Ale sko­ro już mam ten natu­ral­ny talent bez­ta­len­cia, dla­cze­go nie miał­bym się nim posłu­żyć sztucz­nie? Więc się posłu­gu­ję. Co praw­da, jak się tu wybie­ra­łem, naj­pierw mia­łem zamiar mil­czeć; ale prze­cież mil­czeć wiel­ki talent, a więc mnie nie przy­stoi, a po dru­gie, mil­czeć to jest ryzy­ko; no, więc osta­tecz­nie zde­cy­do­wa­łem, że naj­le­piej prze­cież mówić, ale wła­śnie jak bez­ta­len­cie, to zna­czy dużo, dużo, dużo, bar­dzo śpie­szyć się z argu­men­ta­mi, a pod koniec zawsze pogu­bić się we wła­snych argu­men­tach, żeby słu­chacz odszedł bez koń­ca, roz­kła­da­jąc ręce, a naj­le­piej, żeby splunął.

Entu­zjazm administracyjny

- Entu­zjazm admi­ni­stra­cyj­ny? Nie wiem, co to takie­go. / (…) niech pani posta­wi jakąś naj­mar­niej­szą kre­atu­rę, żeby sprze­da­wa­ła choć­by jakieś tam głu­pie bile­ty kole­jo­we, a tak kre­atu­ra natych­miast poczu­je się w pra­wie spo­glą­dać na panią z miną Jowi­sza, kie­dy podej­dzie pani po bilet, [żeby oka­zać pani swo­ją wła­dzę]. Że niby ja ci poka­żę, kto tu rzą­dzi… I to wła­śnie docho­dzi w nich do admi­ni­stra­cyj­ne­go entuzjazmu.

Opra­wa książek

(…) czy­tać i opra­wiać książ­ki – to dwa, i ogrom­ne, okre­sy roz­wo­ju. Z począt­ku poma­lut­ku uczy się czy­tać, ma się rozu­mieć, przez całe wie­ki, ale książ­kę przy tym wyświech­ta, wybru­dzi, bo nie uwa­ża jej za coś poważ­ne­go. Opra­wa ozna­cza już sza­cu­nek dla książ­ki, ozna­cza, że czło­wiek nie dość, że polu­bił czy­tać, ale też potrak­to­wał to poważ­nie. Rosja jesz­cze nie weszła w ten okres. A Euro­pa już od daw­na opra­wia książki.

Wpływ wód­ki

Kie­dy popro­si­cie pań­stwo pro­ste­go czło­wie­ka, żeby coś dla was zro­bił, jeśli zechce, a może, usłu­ży sta­ran­nie i dobro­dusz­nie; lecz jeśli popro­si­cie go, by przy­niósł wódecz­kę – nawet zwy­kła mu spo­koj­na dobro­dusz­ność przej­dzie rap­tem w jakąś pośpiesz­ną, rado­sną usłuż­ność, w jakąś nie­mal bra­ter­ską o was dba­łość. Na tego, kto idzie po wód­kę – cho­ciaż pić ją będzie­cie wy, a nie on, cze­go jest z góry świa­dom – spły­wa jak gdy­by cząst­ka wasze­go przy­szłe­go ukontentowania.

Powyż­sze cyta­ty pocho­dzą z: Fio­dor Dosto­jew­ski Bie­sy, Wydaw­nic­two Znak, Kra­ków 2010. tłum. Adam Pomorski