Popołudnie w Sandomierzu

Sko­ro zna­la­złem się już we wschod­niej czę­ści nasze­go kra­ju, grze­chem było­by nie zaj­rzeć do San­do­mie­rza. Po dro­dze wstą­pi­łem tak­że do Bara­no­wa San­do­mier­skie­go (woj. pod­kar­pac­kie), gdzie znaj­du­je się uro­kli­wy zamek, nie bez powo­du nazy­wa­ny „małym Wawe­lem” (szko­da tyl­ko, że wypo­sa­że­nie, choć sty­li­zo­wa­ne – jest gene­ral­nie współczesne).

San­do­mierz jest w sam raz na jed­no popo­łu­dnie. Myśląc o tym mie­ście od razu każ­dy koja­rzy je z „Ojcem Mate­uszem”. Wyda­je mi się jed­nak, że serial nie do koń­ca odda­je cha­rak­ter tego mia­sta. San­do­mierz jest rze­czy­wi­ście małym mia­stacz­kiem (ok. 20 tys. miesz­kań­ców – tro­chę więk­szy od Ple­sze­wa w woj. wiel­ko­pol­skim). Nie jest to jed­nak wieś. Powiem wię­cej, San­do­mierz wraz ze swo­imi dosyć roz­le­gły­mi przed­mie­ścia­mi, spra­wia wra­że­nie mia­sta znacz­nie więk­sze­go, niż jest w rze­czy­wi­sto­ści. W fil­mie mia­sto zosta­ło przed­sta­wio­ne jako taka „duża wio­cha”, cho­ciaż to nie jest praw­da. Nato­miast wygląd sta­rów­ki, jej usy­tu­owa­nie, mno­gość zabyt­ków, wska­zu­ją na to, że w prze­szło­ści był to waż­ny punkt na mapie.

San­do­mier­ska sta­rów­ka jest poło­żo­na na wzgó­rzu, tak więc wszyst­kie dro­gi do niej pro­wa­dzą pod górę. Naj­waż­niej­szym jej ele­men­tem jest kate­dra san­do­mier­ska – pięk­na i strasz­na jed­no­cze­śnie (ze wzglę­du na maka­brycz­ne obra­zy, któ­re znaj­du­ją się w środ­ku). Jest tam obo­wiąz­ko­wo śre­dnio­wiecz­ny układ urba­ni­stycz­ny. Rów­nie dobrze San­do­mierz wyglą­da nocą.

Nie­opo­dal San­do­mie­rza znaj­du­ją się ruiny Zam­ku Krzyż­to­pór – napraw­dę niesamowite.

Beskid Niski

Dzi­siaj ostat­ni dzień jestem w Beski­dzie Niskim. Tro­chę szko­da, bo jest tu napraw­dę malow­ni­czo, a poza tym mam wra­że­nie, że te góry są tro­chę inne, niż pozo­sta­łe pasma górskie.

W zasa­dzie zwie­dzi­łem tyl­ko frag­ment zachod­niej czę­ści Beski­du Niskie­go, co wyni­ka z tego, że bazę wypa­do­wą mia­łem w Mała­sto­wie – wsi w gmi­nie Sęko­wa – na zachód od Magur­skie­go Par­ku Naro­do­we­go. W tych górach chy­ba nawet naj­cie­kaw­sze nie są same góry, któ­re są nie­zbyt wyso­kie, a podej­ścia na nie nie aż takie ostre, ale raczej obec­ne na każ­dym kro­ku śla­dy po prze­szło­ści i ludziach, któ­rzy żyli tam kiedyś.

W Beskid Niski

Dzi­siaj roz­po­czą­łem dru­gi etap swo­jej wyciecz­ki: doje­cha­łem do jej wła­ści­we­go celu, czy­li w Beskid Niski.

Za Beskiem Niskim zaczą­łem wzdy­chać już osiem lat temu, tj. w cza­sie wyjaz­du w Biesz­cza­dy. Beskid Niski, dzię­ki swo­jej pokręt­nej histo­rii, ma opi­nię jesz­cze bar­dziej tajem­ni­cze­go i nie­przy­stęp­ne­go, niż Biesz­cza­dy. Coś w tym jest, cho­ciaż z dru­giej stro­ny, samo­cho­dem wszę­dzie moż­na w mia­rę łatwo doje­chać, cho­ciaż tro­chę to trwa. Nie­trud­no się domy­ślić, że taka maso­wa komu­ni­ka­cja ma swo­je dobre i złe stro­ny. Bez samo­cho­dów, miesz­kań­cy takich regio­nów, jak Beskid Niski, byli­by odcię­ci od świa­ta. Z dru­giej stro­ny, samo­cho­dy psu­ją natu­ra­le walo­ry takich miejsc (jak z resz­tą każ­dych innych też, o czym za chwilę).

Z Zawoi w oko­li­ce Gor­lic, gdzie się zatrzy­ma­łem, jest ok. 150 kilo­me­trów. Niby nie jest to dużo, ale poko­na­nie tej dro­gi zaję­ło mi ponad pół dnia. Przede wszyst­kim zatrzy­ma­łem się po dro­dze w dwóch miej­scach: w skan­se­nie kolei w Cha­bów­ce oraz w Nowym Sączu. Po dru­gie, dro­gi na Pod­ha­lu są nie­na­dzwy­czaj­ne. Nie cho­dzi mi o to, że są dziu­ry w asfal­cie – bo ich nie ma, dro­gi kra­jo­we spra­wia­ją wra­że­nie, jak­by były po remon­cie albo w trak­cie remon­tu. Pro­blem jed­nak pole­ga na tym (i ten pro­blem doty­czy chy­ba więk­szo­ści dróg kra­jo­wych w Pol­sce, cho­ciaż z róż­nym natę­że­niem), że Pod­ha­le jest jed­ną wiel­ką, roz­cią­gnię­tą wio­chą, z cha­otycz­ną zabu­do­wą, co powo­du­je, że dro­ga kra­jo­wa to pra­wie cią­gle teren zabu­do­wa­ny. Nawet na dro­dze kra­jo­wej nie­wie­le jest frag­men­tów gdzie da się jechać z pręd­ko­ścią powy­żej 80 km/h (i to nie tyl­ko ze wzglę­du na ogra­ni­cze­nia pręd­ko­ści, ale tak­że ze wzglę­du na ukształ­to­wa­nie tere­nu). Do tego docho­dzą zakrę­ty, ser­pen­ty­ny, gór­ki, most­ki itp. W dodat­ku dzi­siaj przez więk­szą część mojej dro­gi lał deszcz.

Nowy Sącz jest ład­nym mia­stecz­kiem; w dodat­ku, jak się dowie­dzia­łem, jest trze­cim naj­więk­szym mia­stem w Mało­pol­sce. Dość powie­dzieć, że jest sie­dzi­bą sądu okrę­go­we­go 🙂 Nie­ste­ty tra­wi to mia­stecz­ko taka sama cho­ro­ba, jak podob­ne jemu mie­ści­ny (w tym Kalisz) – a mia­no­wi­cie ruch samo­cho­do­wy poże­ra­ją­cy to mia­sto jak nowo­twór. Dzi­siaj był sobo­ta, a kor­ki nie­sa­mo­wi­te; sytu­ację pogar­sza remont jakie­goś mostu. W dodat­ku dro­gi w mie­ście raczej śred­nie. Spraw­dzi­łem, że komu­ni­ka­cja miej­ska jest tak samo bez­na­dziej­na jak w Kali­szu, tj. jeden auto­bus raz na godzi­nę. Kolej­ki samo­cho­dów prze­ci­na­ją­ce mia­sto znacz­nie odbie­ra­ją mu urok. Przed Nowym Sączem znaj­du­je się jesz­cze jeden dziw natu­ry, a mia­no­wi­cie Lima­no­wa. To zapew­ne było­by uro­kli­we gór­skie mia­stecz­ko, gdy­by nie to, że dro­ga kra­jo­wa prze­cho­dzi przez rynek (!). Jed­nak jest to pro­blem, któ­ry doty­czy wie­lu miast w Mało­pol­sce i jesz­cze więk­szej ilo­ści w Pol­sce. Wyda­je mi się, że już rok temu o tym pisa­łem przy oka­zji wspo­mnień z Andry­cho­wa i Kal­wa­rii Zebrzy­dow­skiej. Roz­wią­za­nia nie widać.

U stóp Babiej Góry

Dzi­siaj mija mój trze­ci dzień w Zawoi. Zawo­ja jest poło­żo­na u stóp Babiej Góry, któ­ra jest naj­wyż­szym szczy­tem Beski­du Żywic­kie­go. Moż­na powie­dzieć, że jest to wstęp do Tatr. Ja miesz­kam rze­czy­wi­ście u stóp tej Góry, ponie­waż z miej­sca, gdzie piszę, od wej­ścia do Babio­gór­skie­go Par­ku Naro­do­we­go dzie­li mnie tyl­ko ok. 1000 metrów.

Sama Zawo­ja nie ma wła­ści­wie żad­nych atrak­cji, nato­miast wszyst­ko rekom­pen­su­ją góry. Rzecz jasna nie ma tu takich fajer­wer­ków jak w Tatrach, więk­szość gór pokry­ta jest gęstym lasem, ale i tak mają swo­je zale­ty – przede wszyst­kim nie ma tutaj tłu­mów. Wczo­raj wdra­pa­łem się na Babią Górę i ku moje­mu duże­mu zasko­cze­niu, gdy przy­je­cha­łem na par­king na Prze­łę­czy Kro­wiar­ki było już bar­dzo wie­le samo­cho­dów. Przy­je­cha­łem wcze­śnie, bo już po 7 rano i pamię­tam, że rok temu o tej porze nie było tam niko­go. Wczo­raj było ina­czej. W dodat­ku, wcho­dząc na Soko­li­cę (czy­li pierw­szy etap podej­ścia na masyw Babiej Góry), nie spo­tka­łem pra­wie niko­go wcho­dzą­ce­go na Górę, ale za to tłu­my ludzi z niej scho­dzi­ły. Jak się oka­za­ło, nie­któ­rzy przy­jeż­dża­ją w nocy, aby zoba­czyć „wschód słoń­ca na Babiej Górze”; jed­nak nie dla mnie wsta­wa­nie o 2 w nocy.

Dzi­siaj nato­miast mam dzień pra­wie wol­ny, ale nie bez­czyn­ny. Zro­bi­łem kil­ku­ki­lo­me­tro­wą pętlę po wsi (zaha­cza­jąc przy tym o las), a potem ze wzglę­du na bolą­ce nogi, wró­ci­łem. Jed­nak zamiast wcho­dzić na górę zafun­do­wa­łem sobie za to wjazd kolej­ką lino­wą na Mosor­ny Groń – bar­dzo cie­ka­we doświadczenie.

Jutro kolej­ny przy­sta­nek – czas na Beskid Niski.

Saloniki

Na prze­ło­mie maja i czerw­ca byłem w Salo­ni­kach. Poni­żej kil­ka zdjęć.

Gre­cja jest podob­no pięk­na, nato­miast dru­ga co do wiel­ko­ści metro­po­lia w tym kra­ju – taka sobie.

Beskid Śląski

Daw­no nic na blo­gu nie pisa­łem, bo też nie dzie­je się nic, co war­te było­by opi­sa­nia. Teraz jed­nak posta­no­wi­łem odro­bi­nę odku­rzyć kla­wia­tu­rę ze wzglę­du na waka­cyj­ną wycieczkę.

Porząd­nych waka­cji nie mia­łem w zasa­dzie od dwóch lat – wów­czas byłem na krót­kim wyjeź­dzie w Tatrach. Rok temu nigdzie nie poje­cha­łem, ponie­waż pro­gram szko­le­nia nie prze­wi­dy­wał waka­cji :/ w tym roku jest za to tro­chę lepiej i dla­te­go posta­no­wi­łem poje­chać w góry. Daw­niej jeź­dzi­łem co roku na bar­dzo krót­kie zagra­nicz­ne wyciecz­ki, ale teraz jakoś mnie do zagra­nicz­nych sto­lic nie cią­gnie. Zde­cy­do­wa­nie wolę obec­nie przyrodę 🙂

Wybra­łem Beskid Ślą­ski i czę­ścio­wo tak­że Beskid Żywiec­ki. W Beski­dzie Ślą­skim w zasa­dzie nigdy nie byłem. Jako bazę wyciecz­ki wybra­łem Bren­nę. Jest to mała, nie­zbyt cie­ka­wa wio­cha, roz­cią­gnię­ta na dłu­go­ści bli­sko 10 kilo­me­trów w doli­nie rze­ki Bren­ni­cy. Miej­sco­wo­ści (Wisła, Bren­na, Ustroń) w Beski­dzie Ślą­skim sta­ra­ją się ucho­dzić za „kuror­ty”, ale wycho­dzi im to nie­zbyt dobrze i, nie­chęt­nie to przy­zna­ję, ale poza góra­mi nie­wie­le mają do zaofe­ro­wa­nia. W dodat­ku są dosyć brzyd­kie, brud­ne i zawład­nię­te przez wszel­kiej maści tan­de­tę w sty­lu budek z pla­sty­ko­wy­mi ciu­pa­ga­mi &c. Nie­mniej jed­nak Bren­na, pomi­mo wszyst­kich tych dole­gli­wo­ści, jest świet­nym miej­scem wypa­do­wym na szla­ki tury­stycz­ne w Beski­dzie Ślą­skim. Co wię­cej, pomi­mo tury­stycz­ne­go oblę­że­nia, jakie ma miej­sce w doli­nach (tj. w miej­sco­wo­ściach), na szla­kach jest prak­tycz­nie pusto. Oczy­wi­ście, zda­rza­ją się poje­dyn­czy tury­ści, czy też nie­wiel­kie gru­py, ale nie da się tego porów­nać z tym, co dzie­je się o tej porze roku w Tatrach. A prze­cież poje­cha­łem w sierp­niu! Zary­zy­ku­ję stwier­dze­nie, że na samych szla­kach tury­stycz­nych w Beski­dzie Ślą­skim w sierp­niu jest mniej ludzi niż w Tatrach we wrze­śniu (czy­li w zasa­dzie poza sezo­nem). W dodat­ku ja zwy­kle wycho­dzi­łem w góry dosyć wcze­śnie rano, aby unik­nąć upa­łów, dzię­ki temu czę­sto szczy­ty zdo­by­wa­łem samotnie.

Nie­wąt­pli­wie Beskid Ślą­ski nie jest tak uro­kli­wy jak Tatry, jed­nak spo­kój, jaki tam panu­je, wyna­gra­dza te bra­ki. Sto­ki gór w zde­cy­do­wa­nej czę­ści pokry­te są lasa­mi (co latem daje schro­nie­nie przed słoń­cem). Gór­ki nie są może wyso­kie, ale za to czę­sto stro­me i podej­ście pod nie wca­le nie nale­żą do lek­kich i przy­jem­nych. Ale jeśli się spo­koj­nie idzie pod górę, odpo­czy­wa­jąc co pewien czas, to na pew­no się doj­dzie do celu.

W ten spo­sób ja wsze­dłem na Rów­ni­cę, Błat­nią, Bara­nią Górę i Kotarz. Wszyst­kie te miej­sca są war­te polecenia.

W dal­szej kolej­no­ści poje­cha­łem na skraj Beski­du Żywiec­kie­go, a kon­kret­nie w oko­li­ce Babio­gór­skie­go Par­ku Naro­do­we­go. Tam czu­je się już przed­smak Tatr, ponie­waż masyw Babiej Góry jest zde­cy­do­wa­nie wyż­szy (jest to naj­wyż­szy szczyt Beski­du Żywiec­kie­go, a sam Beskid jest dru­gim naj­wyż­szym pasmem gór­skim po Tatrach). Pierw­sze­go dnia zro­bi­łem sobie dłu­gą okręż­ną wyciecz­kę po Par­ku Naro­do­wym, z wizy­tą w schro­ni­sku, rzecz jasna. Następ­ne­go dnia zdo­by­łem samą Babią Górę (a kon­kret­nie Dia­blak, tj. naj­wyż­szy szczyt w masy­wie Babiej Góry), któ­ra nie była aż tak nie­do­stęp­na, jak przy­pusz­cza­łem. Trze­ba tyl­ko wybrać odpo­wied­nią trasę 🙂

Moją wyciecz­kę koń­czę w Jurze Kra­kow­sko-Czę­sto­chow­skiej, skąd wła­śnie piszę. Tutaj mia­łem nadzie­ję obej­rzeć ruiny śre­dnio­wiecz­nych warow­ni. Dotych­czas odwie­dzi­łem zamek Rabsz­tyn, Ogro­dzie­niec, Smo­leń i Ojców. Naj­bar­dziej wido­wi­sko­wy i naj­lep­szy do zwie­dza­nia jest nie­wąt­pli­wie zamek Ogro­dzie­niec, któ­ry jest zacho­wa­ny w bar­dzo dużej czę­ści, ruiny są nie­sły­cha­nie oka­za­łe i robią duże wra­że­nie. Nie­ste­ty wadą zam­ku jest „pod­zam­cze”, gdzie kosz­mar­na pstro­ka­ci­zna i budy z wszel­kie­go rodza­ju tan­de­tą, para­fra­zu­jąc Gom­bro­wi­cza, gwał­cą przez oczy.

Dzi­siaj nato­miast odwie­dzi­łem Ojcow­ski Park Naro­do­wy. Oka­zu­je się, że Ojców w XX-leciu mię­dzy­wo­jen­nym był mało­pol­skim kuror­tem, czymś w rodza­ju uzdro­wi­ska (pew­nie leczo­no się tam z kra­kow­skie­go smo­gu). Z tego powo­du jest dosyć moc­no sko­mer­cja­li­zo­wa­ny (jak na park naro­do­wy), ale i tak jest wart zobaczenia.

Łódź

Rok temu byłem w Tatrach, a teraz nie­ste­ty waka­cji z praw­dzi­we­go zda­rze­nia nie mia­łem. Zamiast tego mia­łem nie­pla­no­wa­ną tygo­dnio­wą wyciecz­kę do Łodzi. Począt­ko­wo wywar­ła na mnie nega­tyw­ne wra­że­nie, bo miej­sce w któ­rym miesz­ka­łem (ul. Legio­nów), wyglą­da­ła jak kali­ska uli­ca Jabł­kow­skie­go, tyle tyl­ko, że dużo dłuż­sza. Ale po bliż­szym przyj­rze­niu Łódź bar­dzo zyskuje.

 

Sarny

Waka­cje zbli­ża­ją się do koń­ca, ale mnie to nie robi żad­nej róż­ni­cy. Pogo­da ład­na, aż za bar­dzo. Na łąkach saren­ki i bażanty.

sarny - 1

sarny - 3

Grobowce Gostyczyny

W Gosty­czy­nie znaj­du­je się mały kośció­łek. Z zewnątrz bar­dzo zwy­czaj­ny, z dachem z bla­cho­da­chów­ki. W środ­ku – o ile dobrze doj­rza­łem – wnę­trze baro­ko­we, cał­kiem cie­ka­we. Według tabli­cy znaj­du­ją­cej się obok kościo­ła począt­ki para­fii się­ga­ją XIII wie­ku. Dooko­ła kościo­ła znaj­du­je się intry­gu­ją­ca kolek­cja gro­bow­ców, zapew­ne jakiś daw­nych miej­sco­wych notabli.